تصحیح و تعلیقات خداوندنامه صبای کاشانی بخش چهارم

فتحعلی خان کاشانی متخلص به «صبا» پرکارترین شاعر دور? قاجار است. اگرچه زادگاه وی کاشان بوده، اما اجدادش آذربایجانی و از خاندان «دنبلی» بوده اند. تاریخ تولد صبا را 1179 هجری قمری یا 1180 نوشته اند. مهمترین آثاری که از صبا بر جای مانده است عبارتند از: شهنشاه نامه، خداوندنامه، عبرت نامه، گلشن صبا و دیوان اشعار. کثرت و تنوّع اشعار صبا باعث شده برخی تذکره نویسان در مورد وی اغراق کنند و او را بر شاعران بزرگ پیشین مرجّح بدانند. خداوندنامه با موضوع «شرح حال پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وغزوات آن حضرت و دوران خلافت امیرمومنان علیه السلام تا واقعه لیله الهریر در جنگ صفیّن» تاکنون به شکل نسخ خطّی درکتابخانهها مهجور مانده است. تصحیح وتعلیقات یک پنجم ازابیات خداوندنامه صبا یعنی قسمت چهارم (آغاز داستان جنگ خیبر تا کشته شدن عبدالله خزاعی در جنگ جمل) موضوع این تحقیق می باشد. این تحقیق در سه فصل تنظیم گردیده که فصل اول آن شامل اطلاعاتی کلی از صبا، سبک شاعری و آثار اوست و فصل دوم دربردارنده ابیات قسمت چهارم خداوندنامه و فصل سوم را تعلیقات و فهرستها تشکیل می دهد. در این تصحیح از پنج نسخه خطی که از کتابخانههای مجلس شورای اسلامی و ملّی و آستان قدس و مدرسه عالی شهید مطهری ومرکز احیاءالثراث اسلامی قم فراهم گردید، استفاده شده است. شیوه تحقیق در مقدمه به روش تحلیلی و توصیفی و در تصحیح متن اثر به روش مقایسهای است.